Lại bùng phát nạn dùng chất tạo nạc trong chăn nuôi

Dù chất tạo nạc đã bị cấm trong chăn nuôi nhưng do lợi nhuận, nhiều người vẫn bất chấp để sử dụng các chất cấm này. Thậm chí nhiều lô lợn xuất phát từ các “ông lớn” trong ngành chăn nuôi cũng “dính” chất cấm do cách quản lý chưa đến nơi đến chốn của các doanh nghiệp này.

Các chi cục thú y chỉ phối hợp “trên báo cáo”

Nhận thông tin báo chí về tình trạng sử dụng chất cấm (chất tạo nạc) trong chăn nuôi vẫn tiếp diễn, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Cao Đức Phát, Thanh tra Bộ đã thành lập Đoàn công tác đặc biệt (gồm Thanh tra Bộ, đại diện Cục C46, Bộ Công an, Cục Thú y, Cục Chăn nuôi) về tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi lợn, tập trung ở các tỉnh phía Nam.

Làm việc với Đoàn công tác, Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh cho biết, từ đầu năm đến nay, đã lấy 227 mẫu nước tiểu tại các đàn lợn giết mổ của 51 lô, phát hiện 31 mẫu dương tính Salbutamol với hàm lượng rất cao, từ 80ppb-1.300ppb, trong khi đó, mức khuyến cáo ở ngưỡng an toàn cho sức khỏe con người là 2ppb. Trong 7 lô trên, 4 lô có nguồn gốc từ Đồng Nai, 2 lô của Tiền Giang và 1 lô của Long An. Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh đã có công văn gửi cho các địa phương để xử lý.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Thanh tra chuyên ngành (Thanh tra Bộ NN&PTNT) cho rằng, khi nhận được công văn đề nghị phối hợp xử lý của Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh về tình trạng một số trang trại chăn nuôi ở Đồng Nai sử dụng chất cấm, Chi cục Thú y Đồng Nai đã thực hiện không đúng yêu cầu đặt ra. “Chi cục chỉ lấy mẫu kiểm tra nước tiểu tại các nơi kiểm dịch gốc và dừng lại ở đó”, ông Dũng nói.

Cũng tại tỉnh Đồng Nai, ông Hoàng Minh Đạo, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, Chi cục Thú y tỉnh đã kiểm tra 44 trang trại trong gần 2.000 trang trại trên địa bàn, phát hiện đến 14 trang trại (chủ yếu tại các huyện Vĩnh Cửu, Trảng Bom, TP Biên Hòa) có lợn dương tính với Salbutamol. Ngoài ra, lực lượng Thanh tra Sở NN&PTNT tỉnh này cũng phát hiện 1 đại lý bán sản phẩm chứa chất tạo nạc. Đoàn công tác chỉ ra những kẽ hở trong hoạt động kiểm dịch, hoạt động kiểm soát đàn lợn chăn nuôi trên địa bàn tỉnh.

“Ông lớn” cũng dính…

Đoàn công tác cũng xác định một số “ông lớn” trong ngành chăn nuôi như Công ty ANCO, Công ty CP cũng liên quan đến những “phi vụ lợn dính chất cấm”. Nguyên nhân là các doanh nghiệp này giao phiếu tiêm phòng vaccin và giấy xuất bán cho thương lái nhưng không có biện pháp theo dõi hay kiểm soát.

Đoàn công tác đã đề nghị Chi cục Thú y Đồng Nai cử cán bộ trực tiếp theo dõi việc cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch cho Công ty ANCO cũng như đề nghị Công ty phối hợp với cơ quan thú y và PC46, Công an tỉnh Đồng Nai điều tra làm rõ nguyên nhân heo xuất bán cho các thương lái có chất cấm Salbutamol. Công ty CP cũng được yêu cầu tìm giải pháp quản lý những trang trại công ty và vệ tinh của công ty trong việc đảm bảo không sử dụng chất cấm.

Theo Thanh tra Bộ NN&PTNT, một số trang trại chăn nuôi nhỏ lẻ (100-200 con lợn) chất lượng con giống kém nên đưa chất cấm vào sử dụng trong quá trình chăn nuôi để tăng trọng, nhằm thu lợi bất chính. Một số cá nhân, thương lái thuê lại các trang trại chăn nuôi rồi thu mua lợn đã xuất chuồng của các công ty để sử dụng chất cấm nuôi thúc vỗ béo.

Tính ra, lợn nuôi nhốt và sử dụng chất cấm trong 10 - 30 ngày sẽ tăng trọng 20 - 30kg. Trừ chi phí, mỗi con lợn sẽ tăng lợi nhuận từ 500.000 - 1 triệu đồng. Chưa kể việc quay vòng phiếu tiêm phòng, hợp thức hóa thủ tục để tiến hành xin cấp giấy kiểm dịch của cơ quan thú y.

Theo ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), nguyên nhân khiến tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi lại “bùng” lên, một phần vì giá lợn cao, thời gian qua giữ ở mức 45.000-47.000 đồng/kg lợn hơi khiến nhiều người hám lợi, làm việc phi pháp. “Có tình trạng thương lái ép người nuôi dùng chất cấm, bung đùi, nở mông cho lợn đẹp, nhiều nạc, dễ bán. Một số địa phương thì không kiểm soát chặt”, ông Nguyễn Xuân Dương nhận định.

Thêm nữa, việc trao đổi thông tin, báo cáo của các đơn vị chức năng ở dưới địa phương chậm trễ, việc vào cuộc để truy xuất nguồn gốc là chưa quyết liệt. Thậm chí nhiều sự việc Bộ NN&PTNT chỉ nắm thông tin qua báo đài. “Việc phối hợp giữa các cơ quan thuộc Sở NN&PTNT với cơ quan Công an là chưa tốt, chưa kịp thời. Cũng theo lãnh đạo Cục Chăn nuôi, chế tài xử lý đối với hành vi dùng chất cấm trong chăn nuôi đã khá nặng và đầy đủ. “Trong Bộ luật Hình sự cũng đã quy định hành vi vi phạm này, cốt yếu vẫn là sự vào cuộc từ ngành nông nghiệp tới các cơ quan, địa phương”, ông Nguyễn Xuân Dương khẳng định.

“Chất tạo nạc” là tên gọi nôm na dành cho nhóm chất hóa học có đặc tính khiến vật nuôi tăng lượng nạc, giảm mỡ. Vào năm 2010, Bộ NN&PTNT đã ban hành Thông tư 54 quy định chi tiết về kiểm tra các chất tồn dư trong các sản phẩm chăn nuôi, trong đó có 3 chất đặc biệt đáng chú ý là Ractopamine, Clenbuterol và Salbutamol. Vào năm 2010, Bộ NN&PTNT đã ban hành Thông tư 54 quy định chi tiết về kiểm tra các chất tồn dư trong các sản phẩm chăn nuôi, trong đó có 3 chất đặc biệt đáng chú ý là Ractopamine, Clenbuterol và Salbutamol. Ở Việt Nam, chất được sử dụng phổ biến nhất là Salbutamol. Trong cơ thể vật nuôi, tồn dư của Salbutamol được bài tiết dần qua nước tiểu nhưng vẫn bị tích lũy lâu trong gan, thận, mỡ và không bị phân hủy khi nấu chín ở nhiệt độ cao.

Theo báo CAND